Ülkemizde de satılan Favorina çikolata helal mi, domuz yağı var mı, alkollü mü, içindekiler nelerdir, bunları merak edenler için bu makaleyi hazırladım.
Favorina markası hangi ülkenin ?
Favorina çikolata markası Avrupa’nın yaygın zincir marketlerinden biri olan Lidl firmasının kendi markasıdır. Lidl bir Alman şirketi olup Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde şubeleri olan bizdeki BİM, A101 gibi bir market zinciridir.
BİM’in Dost yoğurt gibi kendi markaları olduğu gibi Lidl’ında Favorina gibi kendi markaları bulunmaktadır.
Favorina çikolata markasının özelliği paskalya, noel gibi zamanlarda noel baba, paskalya tavşanı, paskalya yumurtası gibi çikolata ürünlerinin olmasıdır. Favorina çikolatanın epey fazla çeşidi bulunmaktadır.
Pralin grubundan kek çeşitlerine kadar Favorina çeşidi bulunmaktadır. Fazlaca Favorina çikolata çeşidi olduğu için helal mi diye her birinin içeriğini kontrol etmek zor, fakat LİDL genel prensip olarak Yahudi, Hristiyan, vegan gibi gıdada belli şart arayan kesimleri kendinden uzaklaştırmamaya çalışmaktadır.
Bu sebeple LİDL çatısı altında satılan çikolatalarda genellikle alkol veya domuz katkısı bulunmamaktadır. Fakat ürün çeşidi fazla olduğu için ürünlerin tamamı için helal diye değerlendirme yapmak risk olur.
Favorina çikolata içindekiler
Şeker, bitkisel yağlar (palm, shea), kakao yağı, yağsız süt tozu, peynir altı suyu tozu ( süt ), kakao kitlesi, tam yağlı süt tozu, az yağlı kakao tozu, tereyağı ( süt ), emülgatörler: lesitinler ( soya içerir ) , poligliserol polirisinoleat; doğal fındık aroması ( fındık içerir ), fındık , fıstık , aroma verici.
Favorina çikolata domuz yağı var mı ?
Favorina çikolatada domuz yağı bulunmamaktadır. Üründe E322 ve E476 numaralı katkı maddeleri bulunmaktadır. Bu konuda bir açıklama yapmak isterim:
E322 lesitin olup Favorina çikolatalardaki lesitin genellikle soyadan elde edilmektedir.
Lesitin: Lesitinler, gıda endüstrisinde emülgatör ve stabilizatör olarak yaygın olarak kullanılan doğal bileşiklerdir.
Soya fasulyesi ve yumurta gibi kaynaklardan elde edilen lesitinler, yağ ve suyun karışmasını artıran fosfolipitlerden oluşur ve çikolata, sos ve fırınlanmış ürünler gibi çeşitli ürünlerde pürüzsüz dokular sağlar.
E476 numaralı katkı maddesi Poligliserol polirisinoleat’tır.
Poligliserol polirisinoleat: Poligliserol polirisinoleat -PGPR-, E476, gliserol ve yağ asitlerinden -genellikle hint yağından, ancak soya fasulyesi yağından da- yapılan bir emülgatördür. Çikolatada, bileşik çikolatada ve benzeri kaplamalarda, PGPR esas olarak viskoziteyi azaltmak için lesitin gibi başka bir maddeyle birlikte kullanılır. Düşük seviyelerde -%0,5’in altında- kullanılır ve erimiş çikolatadaki katı parçacıklar -örneğin kakao, şeker, süt- arasındaki sürtünmeyi azaltarak, daha kolay akmasını sağlayarak verim stresini azaltır ve Newton sıvısının davranışına yaklaşır. Ayrıca ezmelerde ve salata soslarında emülgatör olarak veya fırınlanmış ürünlerin dokusunu iyileştirmek için kullanılabilir. Eter bağlarıyla bağlanan kısa bir gliserol molekülleri zincirinden ve ester bağlarıyla bağlanan risinoleik asit yan zincirlerinden oluşur. PGPR sarımsı, viskoz bir sıvıdır ve oldukça lipofiliktir: yağlarda çözünür, su ve etanolde çözünmez.
E476 katkı maddesi farklı maddelerden elde edilebildiği için bazı internet siteleri E476 katkı maddesini domuz yağından elde edilebilme yönüyle “şüpheli” bulmaktadır.
E476 katkı maddesinin neyden elde edildiği ancak çok ileri düzeyde bir inceleme ile tespit edilebilmektedir. Yani E476 katkı maddesi olan bir çikolatayı bizim Tarım İl Müdürlüklerinin laboratuvarında inceleseler, onlar dahi menşeini bulamazlar, çünkü madde aşırı işlenmiş ve orijinal halinden başka bir şeye dönüştürülmüş durumdadır.
Peki bu durumda E476 katkı maddesini domuz yağı mı varsayacağız yoksa domuz yağı değil mi varsayacağız.
Birincisi; orijinal madde aşırı işlenmiş ve asliyetini kaybetmiş durumdadır.
İkincisi; E476 katkı maddesi genellikle hayvansal bir maddeden değil soya yağından üretilen bir maddedir. (istenirse hayvansal maddeden de üretilebilir)
Üçüncüsü; E476 katkı maddesi ülkemizde yaygın satılan Ülker ve Eti gibi markaların ürünlerinde yaygın olarak kullanılan bir maddedir.
Örneğin Ülker çikolatalı gofrette E322, E322i, E442, E476, E500, E503 gibi katkı maddeleri bulunmaktadır.
Yani E476 katkı maddesi çikolata ve bisküvilerde yaygın olarak kullanılan bir madde olup bu maddeyi ürünlerinde kullanan firmalar “ürünlerimizde domuz katkısı yok” diye açıklamaktadırlar.
Bu sebeple Favorina çikolatayı da bu kapsamda değerlendirmek gerekmektedir.
Favorina çikolata alkollü mü ?
Favorina çikolatada alkol bulunmamaktadır.
Favorina çikolata helal mi ?
Genel olarak Favorina çikolata çeşitlerinde alkol veya domuz katkısı bulunmadığını söylemek mümkündür. İstisna olarak bazı ürünlerde olabilir, bunun garantisini veremiyorum.
Fakat bir ürünün helal olmasının kriteri yalnızca domuz yağı veya alkol içermesi değildir. Esasen bazı helal ve haramlar net olarak belli iken bazı durumlarda helal-haram sınırı çok net değildir.
Mesela bir domuzu kesip yemenin, leş yemenin veya içine domuz yağı katılmış veya pagan tanrılarına sunak diye öldürülmüş hayvanların, İslami usule göre kesilmemiş hayvanların haram olduğuna şüphe yoktur.
Bazı hususlar var ki helal mi, haram mı net konuşulamıyor, burada da insana verilen “akıl” nimetinin kullanılması gerekiyor. Çünkü Kuranı kerimde Müslümanlara hitaben sık sık neden aklınızı kullanmıyorsunuz, neden düşünmüyorsunuz ? diye uyarı yapılmaktadır.
Favorina çikolatada da helal olma yönüyle “gri” yani kesin konuşamayacağımız hususlar bulunmaktadır.
Birinci olarak Favorina çikolata kafir adetleri olan paskalya ve noel baba figürleri ile öne çıkan bir çikolatadır ve dinimizde gayrimüslimlere benzemeye çalışmak uygun bir şey değildir.
Peygamberimiz sürekli olarak Müslüman kimliğinin oluşmasına çalışmış, kafirlerin adetlerinden, tarzlarından uzak durmaya çalışmıştır. Bir Müslüman’ın İlim Çin’de de olsa gidip öğrenmesi lazımdır fakat kültür öyle değildir.
Günümüzde Müslümanlar fen ve teknoloji kavramları ile kültür, gelenek kavramlarını karıştırmaktadır. Batılılar gibi giyinip, yiyip içmeyi onların adetlerini benimsemeyi ilerleme zannedenler vardır.
Halbuki sanayi, fen ve teknoloji sahalarında ilerlemek için kafirlerin kendilerine özgü geleneklerini benimsemeye gerek olmadığı gibi Müslüman kimliğinin korunması da zorunlu bir husustur.
Bununla birlikte sırf paskalya ve noel öğelerini kullanıyor diye bir dini mercinin veya din adamının Favorina çikolata yemek helal değildir diye fetva vermesi söz konusu değildir. Bu yüzden Favorina çikolata helal mi sorusuna bir Müslümanın kendine verilen “akıl” nimeti çerçevesinde değerlendirmesi gerekmektedir.
Ben kişisel olarak yerli bir sürü çikolata markası varken Favorina çikolata asla tercih etmem.
Favorina çikolatanın helal olması ile ilgili diğer bir husus ise diğer tüm çikolatalar gibi fazla işlenmiş, fazla şekerli ve fazla yağ içermesidir.
Belki çok az miktarda tüketilmesi sağlık açısından bir sorun teşkil etmez ama Favorina çikolata veya başka abur cuburları düzenli olarak yerseniz bunun sağlığınıza zararlı tarafları olacaktır. Bu tür zararlar çok uzun sürede ortaya çıktığı ve çok belirgin olmadığı için çoğumuz tarafından dikkate alınmıyor ama bedenimiz bizde bir emanettir ve sağlıklı gıda yerine işlenmiş gıda tercih etmemiz nedeniyle öbür tarafta hesaba çekilebiliriz.